Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), psikoterapi alanında sıkça kullanılan bir yaklaşımdır ve duygu, düşünce ve davranışlar arasındaki ilişkileri anlamak ve olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmek amacıyla kullanılır. İşte Bilişsel Davranışçı Terapi'nin temel özellikleri ve nasıl yapıldığına dair birkaç anahtar nokta:

Öncelikle kaliteli bir psikiyatrik görüşmenin değişmez kuralı olan yansız, yargısız ve yönsüz olarak detaylı bir görüşme yapılır. Terapötik bağın kurulduğu ilk görüşme/görüşmelerle birlikte aşağıdaki süreci içeren bir terapi takvimi oluşturulur.

1. Değerlendirme ve Formulasyon: Terapi süreci, hastanın sorunlarını ve semptomlarını anlamak için bir değerlendirme ile başlar. Terapist, hastanın mevcut sorunlarını, tıbbi ve psikolojik geçmişini anlamak için sorular sorar. 4p kuralı olarak adlandırdığımız bir formulasyon oluşturulur.

2. İşbirliği: Terapi bir işbirliği gerektirir. Danışanın terapi sürecine aktif katılımı önemlidir. Terapist ve danışan, birlikte işbirliği içerisinde çalışarak sorunların üstesinden gelmeye çalışırlar.

3. Düşünce İncelemesi: BDT, danışanın düşünce kalıplarını incelemeye odaklanır. Olumsuz veya yanlış (hatalı) inançları tespit etmek ve bunları daha olumlu ve gerçekçi düşüncelerle değiştirmek amaçlanır. Ancak tanılama aşamasında konulmuş olan tanıya göre bu aşama yeniden formulize edilebilir.

4. Duygu ve Davranış İlişkisi: Terapi, duyguların ve davranışların düşüncelerle nasıl ilişkilendirildiğini vurgular. Negatif düşünce kalıpları, olumsuz duygusal tepkilere ve bu duygulara dayalı davranışlara yol açabildiğini danışana göstermek için gerektiğinde davranış deneyleri uygulanır.

5. Beceri Geliştirme: Terapi süreci, hastaya daha sağlıklı başa çıkma becerileri ve stres yönetimi stratejileri öğretmeyi içerir.

6. Ev Ödevleri: Terapist, danışana terapi oturumları arasında ev ödevleri veya pratiğe dayalı görevler verebilir. Bu, yeni becerilerin pekiştirilmesinde çok önemli bir yere sahiptir.

7. Gözlem ve Kayıt: BDT, danışan ve terapistin düşünce ve davranış değişikliklerini izlemesine ve kaydetmesine yardımcı olan gözlem ve kayıt tutmayı teşvik eder.

8. İlerlemenin İzlenmesi: Terapi süreci boyunca hastanın ilerlemesi düzenli olarak değerlendirilir ve gerektiğinde terapi planı revize edilir.

BDT; depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluk ve birçok diğer psikolojik sorunun tedavisinde etkili bir yaklaşım olarak kabul edilir. Ancak, çocuk ve ergenlerde BDT'nin etkili olabilmesi için uzman bir terapist tarafından yönlendirilmesi önemlidir. Her bireyin ihtiyaçları farklı olduğu için, terapi süreci kişiselleştirilmelidir.