Tikler halk dilinde her kişinin özel hareket davranışlarına özgü hassasiyeti olarak bilinir. Aslında ise tikler basmakalıp, tekrarlayıcı nitelikte ve karakterde meydana gelen kişinin kendi kendine yaptığı ve belli kaslarla gerçekleşen hareket davranışlarıdır. Çoğu kez çocuk yaşlarda başlar. Ve genelde geçicidir. Bir kaç ay sürse de düzelme olasılığı yüksektir. Ancak bazen ergenlik dönemine kadar devam edebilmektedir. Bazı psikiyatrik bozuklukların tik bozukluğuna daha çok eşlik ettiğini söyleyebiliriz; özellikle de dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu gibi.
Çoğunlukla motor yani hareket tikleriyle karşılaşırız. Çünkü daha çok göze çarpar ve ebeveynlerin oldukça rahatsız olabileceği boyutlara varabilir. Bunlar; göz kapatıp açma, omuz silkme, boyun çevirme, el kol hareketleri şeklindedir. Bazen de vokal yani ses tikleri şeklinde tikler görürüz. Bunlar da boğazdan ya da burundan çıkarılan anlık sesler, boğaz temizleme sesleri, burun tıkanıklığı, iç çekme vs. Seslerinden oluşabilir. Hem motor hem vokal tikleri birlikte gördüğümüz de olur.
Çözüm adımında alışkanlığı tersine çevirme gibi psikoterapi yöntemleri bulunsa da psikofarmakolojik ilaç tedavisi de kullanılmaktadır. Ancak öncelikli olarak böyle durumlarda ailelere önerilerimiz şöyledir: Çocuğunuzda tik gözlemeye başladığınızda bunun her zaman olumsuz bir olaydan kaynaklandığını düşünmemeyi, panik yapmamak gerektiğini söyleriz. Durumun çocukta duygusal bir nedenden olabileceğini biliyoruz ancak çoğu kez nörogelişimsel sebeplerden kaynaklandığını söyleyelim.
Tik davranışını gözlediğiniz çocuğunuza özellikle bu durumu farkettirmemeye çalışın. Tik yapma veya öyle yapma vs. Gibi önerilerde bulunmayalım. Hatta gözlerini kırpan bir çocuğun bu tik hareketini her yaptığını gördüğünüzde dikkat kesilmeyin. Yapma, gözlerin kör olur gibi korkutucu şeyler de söylemeyelim.
Bu ilk önerilerin uygulanması halinde çoğu kez tiklerin bir kaç hafta içinde azaldığını görmek mümkündür. Devam ediyorsa bir çocuk ve ergen psikiyatristiyle görüşmek yararlı olacaktır.
Kalın sağlıcakla..
Comments