Çocuklarda Tuvalet Eğitimi
Tuvalet Eğitimi Nedir ve Neden Önemlidir?
Çocuklarda tuvalet eğitiminin onların karakteri üzerinde büyük bir etkisi olduğunu biliyor muydunuz? Çocuklarda tuvalet eğitimi, sadece öz bakımlarını yapmayı öğrendikleri bir dönem değil, kendilerine dair çeşitli inançları da geliştirdikleri bir dönemdir. Onları tuvalete alıştırırken öncelikle lazımlık gibi onların ergonomisine uygun malzemeleri tercih edebilirsiniz.
Tuvalet eğitiminin ilk aşaması, çocuğun artık kaslarını kontrol edebilmesi ve tuvaletini bezine değil kendi tuvaletine yapabilmesini kapsar. Çocuk en başta bezden yeni çıkmanın verdiği kafa karışıklığıyla altına kaçırabilir. Bu süreçte, çocuğa anlayışlı yaklaşarak kızmamaya özen göstermeniz gerekir. Tuvalet eğitiminde aşırı kontrolcü bir tavır, onun tuvaletini tutmasına, sizinle inatlaşmasına yol açabilir.
Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalı?
Çocuklar iki yaşına kadar annelerinin bakımına muhtaçtır. Onların ilgisi ve şefkati doğrultusunda hayatı tanırlar ve ihtiyaçlarını giderirler. 2 yaşından itibaren çocukların artık bezden çıkmaya kendi tuvaletlerini yapma kontrolünü fiziksel ve ruhsal olarak kazanmaya başlarlar. İki yaşındaki çocukların klozete oturması zor olur. Bunun için onların yaşına uygun seyyar tuvaletler hem çocuğun hem sizin işinizi kolaylaştırır. Lazımlık diğer adıyla çocuk tuvaleti aracılığıyla küçük yavrularınızı bezden çıkmaya teşvik edebilirsiniz.
Çocuğun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Her çocuk 2 yaşında bezi bırakmaya hazır olmayabilir. 2 yaş tuvalet eğitimi için çocuğunuz hazır mı? Bunun için belli sinyalleri takip edebilirsiniz. Çocuk, gün içinde bezini birkaç saat boyunca kuru tutabiliyorsa mesane kontrolünün gelişmeye başladığını anlayabilirsiniz. Tuvaletini yaptıktan sonra rahatsızlık hissetmesi de bezden çıkmaya hazır olduğunu gösterir. Bezi kirlendiğinde size haber vermeye başladıysa bu durumda yavaş yavaş tuvalet alıştırmalarına başlayabilirsiniz.
Adım Adım Tuvalet Eğitimi Süreci
Tuvalet eğitimi nasıl verilir? Çocuğunuzun artık bezden çıkmaya hazır olduğunu gösteren işaretler başladığında ona tuvaleti tanıtabilirsiniz. Çocuklarda tuvalet eğitimine yeni başlarken ilk önce bezini çıkarmadan size tuvaletini söylemesini isteyebilirsiniz. Çocuğun bezini ıslatıp ıslatmama durumuna göre daha sonraki günlerde bezini bağlamadan tuvaletini söylemesini isteyebilirsiniz.
Çocuğu alıştırma döneminde bir tuvalet eğitimi tablosu işinize yarayabilir. Çocuğunuz tuvaletini her söylediğinde ve lazımlığına tuvaletini yaptığında bunun için takvime bir tik atabilirsiniz. Çocuğu bu davranışından dolayı övebilirsiniz. Bazen ufak kazalar olabileceğini de unutmamalısınız. Bu durumlarda da çocuğa kızmamaya özen göstermelisiniz.
Çocuk bu sürece yeni adapte olduğu için en başta tuvaletini her zaman fark edemeyebilir. Gece tuvalet eğitimi, gündüze göre biraz zaman alabilir. Çocuğu bezsiz yatmaya başladığı dönemde uyuduktan iki saat sonra tuvalete kaldırarak, altına kaçırma ihtimalini azaltabilirsiniz. Buna rağmen alt ıslatma devam ederse geceleri bir süre daha bez bağlamaya devam edebilirsiniz.
Tuvalet Eğitimi İçin Gerekli Malzemeler (Lazımlık, Ödül Tablosu vb.)
Alışkanlık kazandırma süreci, tuvalet eğitimi için lazımlık gibi gerekli olan malzemeleri tercih edebilirsiniz. Ödüllendirme sistemi ise çocuğu tuvaletini söylemeye daha fazla teşvik eder. Günbegün birlikte doldurduğunuz ödül tablosu neticesinde çocuk, tuvaletini söylemeyi alışkanlık haline getirir. Zaman içinde sadece idrar değil kaka tutma konusunda da gerekli refleksleri kazanır.
Tuvalet Eğitiminde Sık Yapılan Hatalar
Çocuk gelişiminde tuvalet eğitimi, önemli bir yere sahiptir. Doğru zamanda başlanmayan tuvalet eğitimi çocuğun özgüvenini zedeleyebilir. Tuvalet eğitiminde en sık yapılan hatalar arasında:
- Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olup olmadığına dikkat etmemek,
- Çocuğu zorlamak,
- Altına kaçırdığında azarlamak,
- Fazla kontrolcü davranmak,
- Çok sık bir şekilde tuvaletini sormak,
- Lazımlığa zorla oturtmaya çalışmak,
- Altına kaçırmasını engellemek için yeterince su ve sıvı vermemek yer alır.
Bu hatalar, çocuğun tuvalete alışmasını daha da zorlaştırabilir. Hatta bazı çocuklar idrarını tuvalete yaparken kakasını ısrarla bezine yapmak isteyebilirler.
Gece Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Gece kontrolü, ebeveyn rehberliğinde ve çocuğu tuvalete alıştırmayı sağlayan nitelikte olmalıdır. Gece kontrolleri çocuk için bir kâbus olmamalıdır. Çocuk uyuduktan iki saat sonra onu uyandırarak tuvalete götürebilirsiniz. Yatmadan iki saat önce de çok fazla sıvı tüketmemesine dikkat etmelisiniz. Buna rağmen alt ıslatma durumu devam ederse bir süre daha gece yatarken altına bez bağlamaya devam edebilirsiniz.
Kaka Tutma, Altına Kaçırma gibi Sorunlarla Başa Çıkma Yolları
Çocukların tuvalete alışması için özel klozet aparatları ve lazımlıklar kullanabilirsiniz. Severek kullanacakları renkli ve şekilli tasarıma sahip tuvalet modellerini tercih ederek onların bu geçiş sürecini keyifle atlatmasına yarım edebilirsiniz. Bunlara rağmen yaşanan kazalara karşı anlayışlı yaklaşmalısınız. Gündüz ya da gece altına kaçıran çocuk için arada böyle şeyler olabileceğini söyleyerek çocuğun suçlu hissetmemesini sağlayabilirsiniz.
Çocuğunuz Tuvaleti Kullanmayı Öğrendikten Sonra Ne Yapmalı?
Çocuk, geçiş sürecini atlattıktan ve artık tuvaleti kullanmaya başladıktan sonra ona taharetlenmeyi ve ellerini yıkamayı öğretebilirsiniz. İlk başlarda çocuğa siz taharet aldırabilirsiniz. 3-4 yaşına gelmiş çocuklar artık kendi tuvaletlerini yapıp taharetlerini almayı öğrenebilirler. Bu durum çocuğun gelişim sürecine göre şekillenebilir. Çocuğunuz tuvaleti kullanmayı öğrendikten sonra kişisel bakım ve tuvalet temizliğini de öğreterek artık kendi bakımını yapabilen bir birey olmasını sağlayabilirsiniz. Kolay tuvalet eğitimi, alt ıslatma problemleri ve çocuklara dair her türlü konuda çocuk psikiyatri merkezlerine başvurarak gerekli desteği alabilirsiniz.
Ayrıca bazen anneler tuvalet eğitimi vermiş olmasına rağmen çocuğunun bilerek kakasını tuttuğunu söyler. Bunun için ödül ya da başka teşvik edici yöntemler kullansa da sorun düzelmez aksine daha da problem haline gelir. Korkmayın, böyle durumlarda bir çocuk psikoloğundan ya da çocuk psikiyatristinden destek alarak çözüm üretebilirsiniz.