Bebeklerde & Çocuklarda Beslenme Bozukluğu

Bebeklerde Beslenme Bozukluğu Nedir?

Bebeklerde beslenme bozukluğu, bebeğin yaşına ve gelişimine uygun şekilde yeterli düzeyde besin alamamasıdır. Bu durum, bebeğinizin yalnızca fiziksel gelişimini değil, zihinsel gelişimini de olumsuz etkiler. Bazı bebekler, yemek yemeyi reddederken bazıları yalnızca belirli gıdaları kabul eder. Bu durumu yaşıyorsanız ebeveyn olarak endişelenmeniz son derece normaldir. Dengesiz beslenme hali çocuğunuzun gelişim sürecini olumsuz yönde etkileyebilir.

Beslenme Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

Beslenme bozukluğu olan bebeklerde iştahsızlık, yetersiz kilo alımı, beslenme sırasında huzursuzluk, öğürme refleksi, yiyeceği ağızdan çıkarma ve yutma güçlüğü gibi belirtiler görülür. Bazı bebekler ise çiğneme becerisi geliştiremez ya da bu konuda zorlanabilir. Bu belirtiler uzun süredir devam ediyorsa bebeğinizde fiziksel büyüme geriliği ve oral motor gelişim sorunları olabilir. Bunu anlamak için bir pediatri uzmanına başvurmalısınız.

Bebeklerde Görülen Yaygın Yeme Bozukluğu Türleri

Bebeklerde farklı yeme bozuklukları görülebilir. Mesela normalde insanlarda olmayan geviş getirme refleksine benzer bir durum olan ruminasyon bozukluğu, yutulan yiyeceklerin ağza geri getirilerek tekrar çiğnenmesidir. Bu durum yemek borusunun da tahriş olmasına yol açabilir. Pika sendromu ise besin olmayan maddelerin yenmesidir. Anoreksiya çocukluk döneminde ortaya çıktıysa, bebeğinizin yemek yemeyi sürekli reddettiğini fark edebilirsiniz. Biberon reddi ve aşırı seçicilik gibi problemler erken dönemde sık karşılaşılan sorunlardır. Tüm bu durumlar, bir yeme davranışı bozukluğu olarak değerlendirilir. Bunun psikolojik kökeni bulunarak bebeği yemek yemekten uzak kılan şeyin nedeni anlaşılmalıdır.

Bebeklerde Yeme Bozukluğuna Neden Olan Faktörler

Beslenme bozukluğunun nedenleri biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerden kaynaklanabilir. Oral motor gelişimdeki gecikmeler, sindirim sistemi sorunları gibi biyolojik etkenler yeme bozukluğu oluşumunda önemli bir etkiye sahiptir. Aynı zamanda aile içi stres, tutarsız beslenme rutinleri ve aşırı kontrolcü ebeveyn tutumları da yeme sorunlarını ortaya çıkarabilir. Bebek psikolojisi ve ebeveyn-çocuk ilişkisi bu noktada oldukça belirleyicidir. Çocuğa karşı sabırsız ve sinirli bir tutum içinde olmak ya da onu yemeye aşırı zorlamak bebeğinizi yemek yemekten alıkoyabilir.

Yetersiz Beslenmenin Gelişim Üzerindeki Etkileri

Dengeli ve yeterli beslenemeyen bebeklerde hem zekâ gelişimi hem de motor beceriler olumsuz etkilenir. Uzun vadede dikkat eksikliği, öğrenme zorlukları, bağışıklık sisteminde zayıflama gibi sorunlar meydana gelir. Bu problemlerin ortaya çıkmaması için erken tanı ve doğru destek son derece önemlidir.

Hangi Durumda Uzmana Başvurulmalı?

Bebeğiniz çok uzun süredir yemek yemeyi reddediyor, kilo almıyor ya da gelişimi yaşıtlarından geri kalıyorsa bu durumda uzmana başvurmanız gerekir. Özellikle 2, 3 ve 4 yaşındaki çocuklarda yeme bozukluğu gibi ileri yaşlara yayılan durumlar profesyonel destek gerektirir. Pediatrik beslenme terapisi, bu süreçte önemli bir rol oynar. Çocuğun yeme davranışına karşı neden olumsuz bir tutum geliştirdiği anlaşılarak hem psikolojik hem de fiziksel destekle doğru beslenme davranışı pekiştirilir.

Evde Uygulanabilecek Destekleyici Stratejiler

Evde baskısız, güvenli ve destekleyici bir beslenme ortamı oluşturmalısınız. Bebeğiniz için yemek saati bir işkence olmamalıdır. Her bebeğin birbirinden farklı tatlara yatkınlığı olduğunu unutmamalısınız. Bebeğinizin farklı tatları keşfetmesine izin verebilir, yemek zamanını oyunla destekleyebilirsiniz. Bebeğiniz yemeğini yediğinde olumlu geri bildirimlerde bulunarak yeme davranışını iyileştirmesine katkı sağlayabilirsiniz. Aile dinamiklerini iyi kurduğunuzdan emin olmalı, istikrarlı bir tutum sergilemeli, yeme sürecini zorlayıcı değil destekleyici bir deneyim haline getirmelisiniz.

Beslenme Terapisi ve Multidisipliner Yaklaşımlar

Bebeklerde beslenme bozukluğu tedavisinde çocuk doktorunun, beslenme uzmanının, psikoloğun birlikte çalıştığı multidisipliner bir yaklaşım izlenmesi gerekir. Bu sayede hem biyolojik hem de davranışsal sorunlar aynı anda ele alınır. Pediatrik beslenme terapisi ile bebeklere özel yeme programları hazırlanır ve uygulanır. Bu noktada çocuğun direnç gösterebileceği yerlerde ailenin sabırlı ve anlayışlı yaklaşımı son derece önemlidir. Çocuğunuz sizin en değerli varlığınızdır ve onun için en iyisini yapmaya çalışırken fazla zorlayıcı olmadan, onun bu sürece adapte olmasına izin vermelisiniz.

Bebeklerde Beslenme ile İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar

Bebeklerde beslenme söz konusu olunca bilirkişiler bir anda çoğalır. Anneye tavsiye verenler artar. Bu noktada en efsane söylentilerden bir tanesi bebeğin acıkınca yiyeceği fikridir. Bunun dışında zorla yedirilirse yemek yemeye alışacağı yanılgısı da hâkimdir. Bu yaklaşımlar, bebeklerde yeme bozukluğunu daha da derinleştirebilir. Yeme davranışının bir çeşit inatlaşmaya dönüşmesine yol açabilir. Yemek yemek gibi doğal bir sürecin kapris nedeni olmaması gerekir. Bebeğin yemek yemeyi neden reddettiği anlaşıldığında bu duruma çözüm bulmak çok daha kolay bir hale gelir. Biberon reddi, emmek istememek, mama yemeyi reddetmek gibi durumlar zamanla ciddi bir soruna dönüşebilir. Bunların önlenmesi adına zamanında müdahale çok kıymetlidir. Uzman görüşü, bu noktada doğru beslenme davranışının geliştirilmesinde size bir yol haritası belirler.

Sık Sorulan Sorular: Ne zaman tehlike sinyali olur?

Yeme bozuklukları ne zaman tehlikeli bir hal alır?

Eğer bebekte iki haftadan uzun süren yeme reddi, huzursuzluk, gelişim geriliği ve yetersiz kilo alımı varsa, bu bir tehlike sinyali olarak kabul edilebilir. Özellikle 2 yaşındaki çocuklarda yeme bozukluğu belirtileri fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız gerektiğini unutmamalısınız.

Bebeğinizde kaçıngan kısıtlı yeme bozukluğu varsa ne yapmalısınız?

Kaçıngan/kısıtlı yeme bozukluğu olarak belirlenen bir tanı bebeğinizde de olabilir. Böyle bir durumun varlığını anlamak için bir çocuk psikoloğu ya da çocuk psikiyatri uzmanına başvurmalısınız.

Bebeklerde beslenme bozukluğunun üstesinden nasıl gelebilirsiniz?

Bebeklerde beslenme bozukluğu, erken dönemde tanı ve doğru müdahale ile aşılabilir. Ebeveynlerin sabırlı, bilinçli ve destekleyici olması bu süreci daha kolay ve sağlıklı hale getirmeye yardım eder. Bebeğiniz için en iyisini isterken ona karşı anlayışlı yaklaşmalı, sevgi ve ilgi göstererek hangi davranışı neden sergilediğini anlamaya odaklanmalısınız.