Bipolar Bozukluk

Bipolar Bozukluk Nedir?

Bipolar bozukluk, duygu durumunda yaşanan yoğun iki uçlu duygulanımı ifade eden bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Keskin iki uca sahip çift yönlü bir bıçak gibi bazen çok mutlu bazen de çok mutsuz olma halini yansıtır. Psikolojik tedavi ve ömür boyu kontrol gerektiren bu hastalık, kişinin günlük hayatını olumsuz yönde etkiler.
Okul, iş ve özel hayat söz konusu olduğunda bazen çok mutlu ve enerjik bazen de çok enerjisiz ve mutsuz bir ruh hali her şeyi alt üst edebilir. İkili ilişkilerde sorunlara, okulda derslere adaptasyon, işte mesai ortamında zorluklar olmak üzere kişinin yaşamını zorlaştıran psikolojik bir rahatsızlıktır.

Bipolar Bozukluğun Belirtileri Nelerdir?

Bipolar bozukluğun belirtileri arasında belli dönemlerde kendini çok iyi hissetme yer alır. Belli bir dönemde kendini çok kötü hissetme durumu ortaya çıkar. Kişi, hatalı düşüncelerini kabul etmeme eğilimindedir.
Çocuklarda bipolar bozukluk belirtileri, aşırı taşkınlık, yaramazlık hali, hiperaktivite, kendine aşırı güvenme şeklinde ortaya çıkabilir. Hastalık yön değiştirdiğinde ise öfke patlamaları, içine kapanma, huzursuzluk şeklinde kendini gösterir.
Haddini aşan davranışlar sergilediğinde eleştirilirse öfke dolu tepkiler verebilirler. Sabırsız bir ruh haline sahip olurlar. Daha az uyuma isteği duyabilirler. İştahlarında azalmalar meydana gelebilir. Hızlı konuşmaya çalışır ve diyalog halindeyken insanların lafını keserler.

Bipolar Bozukluk Türleri

Bipolar bozukluk spektrumunda I ve II olmak üzere temel iki sınıf bulunur. Bipolar bozukluk türleri şiddetine göre farklı çeşitlere ayrılır. Mani ve depresif dönem olmak üzere iki uçlu değişim görülen bu psikolojik rahatsızlık türü, hem terapi hem de ilaç tedavisiyle kontrol altına alınır.
Bipolar I, manik atakların daha yoğun yaşandığı rahatsızlık türüdür. Bipolar 1 olan kişilerde manik ataklar günlerce veya haftalarca sürebilir. Bu iyi hissetme halinde kişi kendini; olduğundan büyük, en iyi, yıkılmaz ve yenilmez hisseder. Örneğin bir cumhurbaşkanı gibi ya da peygamber gibi.. Bu süreç geçtikten sonra depresif atak döneminde tam tersi bir şekilde kendini en dipte hissetmeye başlar. Örneğin ben bir hiçim, benden bir şey olmaz gibi..
Bipolar II, manik atak dönemi daha seyrek ve daha hipomanik düzeyde ve kısa süreli yaşanır. Depresyon dönemi daha şiddetlidir.
Bipolar I, Bipolar II ve Siklotimi, birbirine karıştırılabilen üç ayrı duygu durum bozukluğudur. Bipolar I ve II dışında siklotimi de bu rahatsızlıklara benzer şekilde seyreder. Lityum tedavisiyle hastaların günlük hayatlarına dönebilmeleri mümkündür. Atipik depresyona benzeyen siklotimi, bipolara oranla daha hafif ve aslında bilindik manik ve depresif atakların görülmediği bir rahatsızlıktır.

Bipolar Bozukluk Neden Olur?

Bipolar bozukluğun tek başına ve kesin bir nedeni olduğunu söylemek mümkün değildir. Kişinin sürekli güvensiz bir ortamda kalması, yoğun stres yaşaması, günlerce uyku uyuyamaması gibi nedenler bipolar bozukluğu tetikleyebilir. Bipolar bozukluk neden olur? Genetik yatkınlık, beyin kimyasındaki değişimler, gelişim sürecinde yaşanan korkular ve kaygılar bipolar bozukluğuna neden olabilir.

Bipolar Bozukluk Nasıl Teşhis Edilir?

Bipolar bozukluk teşhisi için psikoloji el kitabı olarak kabul edilen DSM-5 tanı kriterlerine başvurulur. Hastanın atakları takip edilir. Bipolar testi sonucunda hastanın durumu yaşanan ataklarla da teyit edilir. Manik depresif ve depresif ruh hallerinin ne kadar sürdüğü, bunların tekrarlayıp tekrarlamadığı anlaşılmaya çalışılır.
Kendini bazen iyi bazen kötü hisseden kişiler, bipolar bozukluk hastası değildir. Bazı üzüntüler ve duygusal yükselişler dönemsel olarak kendini gösterebilir. Bu gelgitlerin doğru şekilde anlaşılması, yaşanan durumu netleştirmeyi kolaylaştırır. Ancak bir psikiyatrist buna karar verebilir.

Bipolar Bozukluk Tedavisinde Kullanılan Yöntemler

Bipolar bozukluk, çocukların okul dönemlerinde konsantrasyonlarını, arkadaş ilişkilerini ve sosyal çevreleriyle olan ilişkilerini de etkiler. Bu durumun üstesinden gelebilmeyi kolaylaştırmak adına alınacak psiko-eğitim süreci önemli bir yere sahiptir.
Ruh sağlığı terapisi, etkili bir bipolar bozukluk tedavisi olarak başvurabileceğiniz en etkili çözümler arasındadır. Aslen hastalığın şiddetine bağlı olarak çocuğun genel ruh hali kontrol altına alınmaya çalışılır. Doktorun önerdiği uygun dozda ilaçlarla atakların tekrarı engellenmek istenir. Ergen Psikiyatristi desteği ve yönlendirmesi bu noktada azami öneme sahiptir.
Bipolar bozukluk nasıl geçer? Doğru ve erken teşhisle bipolar bozukluk teşhisi almış olan çocuklar ve gençler iyileşebilirler. Bunun için tedavi planına ve terapistin yönlendirmelerine uygun hareket etmek önemlidir.

Bipolar Ataklar Nasıl Gelişir?

Bipolar ataklar iki yönlüdür. Bunu anlayabilmek için iki yönlü atakların niteliğini de anlamak gerekir. Manik depresif dönem kişinin aşırı mutlu olduğu dönemdir. Manik depresif nedir? Bu dönemdeyken kişi, dünya yansa umurunda olmayacak kadar mutlu hissedebilir. Kendini dünyanın en iyi insanı olarak görebilir. Fazla büyüklenme eğiliminde olabilir. Aşırı mutluluk gösterileri yapabilir. Bu dönem, normal bir mutluluk döneminden farklı olarak aşırı gösterişli ve coşkulu geçer.
Geçen manik depresif ataktan sonra gelen depresif ataklar ise tam tersi bir yönde seyreder. Çocuğun içine kapanmasına, öfke yaşamasına, kendine güvenmemesine, suçlu hissetmesine neden olabilir. Hastalığın şiddetine bağlı olarak yaşanan atakların dönemleri ve devam etme süreleri değişebilir.

Bipolar Bozuklukla Yaşamak Nasıldır?

Bipolar bozukluk, hem teşhisi konulmuş olan hem de onunla beraber yaşayan kişiler için oldukça zorlayıcıdır. Bipolar bozuklukla yaşamak, sürekli inişli çıkışlı ve dengesiz bir ruh hali içinde olmaktan dolayı yorgun hissetmeye yol açabilir. Hasta ilaçlarını düzenli kullandığı takdirde atakları daha hafif atlatabilir. Bipolar bozukluk teşhis edilmezse duygu dengesizlikleri daha yoğun yaşanır. Bipolar bozuklukla yaşamak, hem ergen hem de aile için zorlayıcı olabilir. Dürtüsel davranışlar meydana gelebilir. Sosyal ortamlarda nasıl bir tepkiyle karşılaşacağını bilmeyen aileler, kendilerini çevreden soyutlama eğilimi gösterebilirler.

Bipolar Bozukluğu Olan Yakınınıza Nasıl Destek Olabilirsiniz?

Bipolar bozukluğu olan yakınınıza destek olmak için yaptığınız şeyleri, hastalık nedeniyle yaptığınızı kabul etmeniz gerekir. Bipolar sevgiliyle, eşle ya da çocukla yaşamak, genel anlamda zor olabilir. Sevdiğiniz kişi, çocuğunuz ya da arkadaşınız için onun yanında olmanızın tek yolu, nasıl bir süreç yaşadığını anlamaktan geçer. Tedavi sürecinde ona destek olarak ruh halinin daha dengede kalmasına yardım edebilirsiniz. Eleştirel değil, anlayışlı bir tavır içinde olarak kaygı ve stres durumunu azaltmayı sağlayabilirsiniz.

Bipolar Bozuklukta Ataklar Nasıl Önlenir?

Bipolar bozuklukta atakları önlemek için hastanın ataklarını tetikleyen durumları ortadan kaldırmayı deneyebilirsiniz. Stres, huzursuz ortamlar, üzüntü hastalığın tetikçisi olabilir. Bu durumda bipolar hastaları nasıl davranır? Manik dönemdeyse yoğun mutluluk ve büyüklenme atakları yaşayabilir. Yoğun ve abartılı kahkahalar atabilir.
Dikkat çeken bir mutluluk gösterisi sergileyebilir. Depresif dönemdeyse yoğun bir ağlama krizi, öfke patlaması, şiddete eğilim gösterebilir. Bütün bu atakları hafifletmenin yolu, hastanın hassas olduğu konulara dikkat etmek, onu kötüleştirecek ortamlardan ve davranışlardan uzak durmaktır. İlaç ve terapi desteğiyle birlikte ruh halinin daha iyi seyrettiğini fark edebilirsiniz.

Bipolar Bozuklukta Görülebilecek Diğer Ruhsal Sorunlar Nelerdir?

Bipolar bozukluk, olumsuz psikolojik etkiler nedeniyle ortaya çıkan bir hastalık olduğu için beraberinde kaygı bozukluğunu da tetikleyebilir. Anksiyete ve şizofreni, bipolar bozukluğa eşlik edebilir. Manik depresyon görülürse yoğun coşku hissetme, taşkınlık yapma gibi durumlar meydana gelmeye başlar.

Bipolar Bozuklukla İlgili Sıkça Sorulan Sorular

İki Uçlu Bozukluk ile Bipolar Bozukluk Aynı Şey midir?

Bipolar bozukluk, önceden manik ve depresif bozukluk adıyla anılan iki uçlu bozuklukla aynı şeydir. Kişi, iki uçlu bozukluk ya da bipolar bozukluk durumunda zıt duygu değişimleri yaşar. Yaşadığı değişimler birbirine çok zıt kutuplu ve keskin şekilde ortaya çıkar.

Sık Duygu Değişikliği Yaşamak Bipolar Anlamına Gelir mi?

Sık sık duygu değişiklikleri yaşamak, her zaman bipolar anlamına gelmez. Bipolar bozukluk olup olmadığını anlamak için alanında uzman bir psikiyatriste başvurmanız gerekir.

Bipolar hastalık geçer mi?

Erken yaşlarda teşhis edilen bipolar bozukluk, tedavi edilebilir. İlerlediği takdirde bipolar bozukluk kalıcı bir hale gelebilir ve hayat boyu tedavi ve takip altında olmayı gerektirir. Kişi, ilaç ve terapi yardımıyla hayatını daha dengeli bir şekilde sürdürebilir. Önemli olan da budur.