15+
Çocuklarda Davranış Bozukluğu
Çocuklarda Davranış Bozukluğu Nedir?
Çocuklarda davranış bozukluğu, sinirlilik, kurallara uymama, kendi sorumluluğunu kabul etmeme gibi sorunlu birçok davranış şeklinin sergilenmesi halidir. Çocuk, normal zamanlarda bile huzursuz bir ruh hali içinde olabilir. Duygusal regülasyon konusunda dengesiz bir duruş sergiler. Saldırganlıktan, antisosyal davranış bozukluğuna kadar çok sayıda sağlıksız iletişim şeklini kapsar. Davranış bozukluğu bulunan bir çocuk, büyük bir travma yaşamış ya da kötü bir rol model ile büyüyor olabilir. Çocuğu bu duruma iten nedeni araştırmak ve bunu kökten çözüme kavuşturmak gerekir.
Hangi Davranışlar Bozukluk Olarak Değerlendirilir?
Kontrolsüz öfke, çoğunlukla kızgın görünme, otoriteye karşı gelme hali gibi durumlar davranış problemleri sınıfında yer alır. Arkadaşlarına karşı kaba ve saygısız bir tutum içinde olabilir. Çocukta saldırgan davranışlar sıklıkla görülür. Duygusal gelişim bozukluğu bulunan çocuklar, arkadaşlarına karşı nazik değil, çoğunlukla saygısız ve kabadır. Davranış bozukluğu olarak kabul edilen psikoloji literatüründe yer alan kavramlardan bir tanesi opozisyonel davranış bozukluğu (ODD) ismini alır. Çocuğun otoriteye karşı meydan okuması şeklinde kendini gösterir. Karşıt gelme bozukluğu olarak da ifade edilir.
Davranış Bozukluğu ile Yaramazlık Arasındaki Farklar
Çocuklarda davranış bozukluğu ile yaramazlık arasında çeşitli farklar bulunur. Yaramaz bir çocuk, her zaman düzene karşı çıkmaya çalışmayabilir. Çocuklar yetişkinlere oranla daha dürtüsel hareket etmeye alışıktır. İstediği şeye daha çabuk ulaşma arzusuna sahiptir. Davranış bozukluğu bulunan çocuklar, daha hareketli ve saldırgan, düzen karşıtı davranışlar sergiler.
Yaramaz çocuklar ise bazen annesinin ve babasının yapmasını istemediği şeyleri yaparak kuralları çiğneyebilir. Bu bir arkadaşına kaba davranmak, ona karşı zorbalık yapmak şeklinde olmaz. Bu davranışlar artık bozukluk boyutunda değerlendirilir.
Çocuklarda öfke kontrolü konusu, dürtüsellik ve davranış bozukluğu söz konusu olduğunda önemini bir kez daha hissettirir. Çevreye karşı saldırgan tavırlara sahip bir çocuk, yaramaz olmanın ötesine geçer. Annesi çamurla oynamasını istemediği halde çamurla oynayan bir çocuk ise yaramaz sınıfında yer alabilir.
Davranış Bozukluğunun Yaygın Nedenleri
Çocuklarda davranış bozukluğunun nedenleri arasında ilk önce yetişme şekli yer alır. Çocuk öfke kontrolü olmayan, kaba, dediğim dedik ve otoriteye karşı gelen bir ebeveynle büyüyor olabilir. Diğer senaryoda ise her dediği yapılmış doğru ve yanlış konusunda uyarılmamış olan çocuk yer alır. Çocuklar yetişirken kendilerine bakım veren kişilerin davranışlarını örnek alır. Onların yönlendirmelerine uygun olarak bir davranış kalıbı şekillendirirler. Davranış bozukluğuna neden olabilecek bir diğer sebep ise yaşanan bir travma olabilir. Bazen kardeş kıskançlığı çocukların daha saldırgan bir tutum sergilemesine yol açabilir.
Davranış Bozukluğu Olan Çocukların Özellikleri
Disiplin sorunları çocuk hakkında ufak ipuçları verebilir. Çocuklarda davranış bozukluğu belirtileri arasında huzursuz olma, herkesin uyduğu kurallara uymayı inkâr etme, girdiği ortamda huzuru bozma, sinirli olma, saldırganlık yer alır. 0-6 yaş arası çocuklarda görülebilen davranış problemleri arasında hiperaktivite sıklıkla rastlananlardan bir tanesidir. Yeme bozuklukları, saldırganlık, uyku bozuklukları, dikkat eksikliği gibi durumlar bu yaş grubundaki çocuklarda görülebilen davranış bozukluğu türleridir. Davranış bozukluğu bulunan çocuklar, diğer arkadaşlarıyla ilişki kurmakta zorlanırlar. Akran zorbalığına meyilli olabilirler. Uzun süreli ilişkiler kurmakta zorlanırlar.
Evde Görülen Belirtiler: Aile İçinde İpuçları
Çocuklarda davranış bozukluğu, genel manada daha büyük problemlerin işaretidir. Ev içinde kötü davranışlara maruz kalmış ya da bu davranışları normalleştirmiş olan çocuklar, yanlış davranış sergilediklerinin farkında değildir. Bunu anlamalarını sağlamak öncelikle ebeveynlerin farkındalığıyla mümkündür. Evde hep kavga ve gürültü varsa, eşler birbirine hakaret ediyorsa, küfretmek doğal karşılanıyorsa çocuk da bunları normalleştirmeye başlar.
Okul Ortamında Davranış Problemleri ve Öğretmen Gözlemleri
Okul ortamında davranış problemleri, kendini bariz şekilde fark ettirecek niteliktedir. Sınıfta düzeni bozan tavırlar, taşkınlıklar, öfke patlamaları gibi durumları öğretmenler gözlemleyerek aileye bildirmelidir. Burada ebeveyn eğitimi de ayrı bir yere sahiptir. Bazen annelerin ve babaların kötü davranışlara karşı uyarılması, çocukla birlikte bir aile terapisine yönlendirilmesi etkili sonuçlar almayı sağlayabilir.
Tanı Süreci: Psikolojik Değerlendirme Nasıl Yapılır?
Gerek okul öncesi gerek okul dönemi çocuklarda davranış problemleri için bir uzmanın görüşü önemlidir. Öğretmenin gözlemleri, ev içinde çocuğun davranışları ve psikoloğun ya da çocuk psikiyatristinin görüşü bir araya geldiğinde çocuğun davranışlarının bozukluk sınıfında olup olmadığı anlaşılabilir. Davranış bozukluğu bulunan çocuklar için oyun terapisi, bilişsel davranışçı terapi yöntemleri uygulanabilir. Çocuğu bu davranışa iten nedenler anlaşılmalıdır.
Tedavi Yöntemleri: Terapi, Aile Eğitimi ve Destek Programları
Psikolojik danışmanlık sürecinde çocukların duyguları anlaşılmaya çalışılır. Bu durum sadece çocuk üzerinden değerlendirilmez. Ailesi, çevresi ve okul yaşamı çerçevesinde çocuğun davranışlarını etkileyen sebepler çerçevesinde bir değerlendirme yapılır. Terapi, aile eğitimi ve destek programları neticesinde aile içi ilişkiler ve çocuk psikolojisini düzenlemeye yönelik uygulamalar yapılır.
Aileler İçin Rehber: Doğru Yaklaşım Yöntemleri
Disiplin sorunları olan çocuk, cezalandırılmak yerine anlaşılmalıdır. Çocuğun otoriteye neden karşı çıkmaya çalıştığı, neden başına buyruk hareket ettiği anlaşıldığında buna çözüm bulmak daha kolay bir hale gelir. Bazen çocuk, kendine bir savunma mekanizması geliştirir. Sevilmediğine ikna olduğu için çevresindeki insanları kendinden uzaklaştıracak davranışlar sergiler. Kendini ifade etmenin başka bir yolunu bilmeyebilir. Çocuğun bu inancını kırmak için ona sevgiyle ve anlayışla yaklaşmak önemlidir. Rehber öğretmen, psikolojik danışman ve aile işbirliği sayesinde çocuğun davranış bozuklukları zaman içinde düzelme gösterebilir. Bunun bir süreç olduğunu ve özveri gerektirdiğini de unutmamak gerekir.
Danışanlarımız Nediyor?
Ş.A
Burayı internetten buldum. Çocuğumun ergenlikle ilğili başlayan bazı sorunları vardı. Bu sorunlar okul başarısını da etkilemeye başlamıştı. Bir çok yol denedik ama durumlar hep başa sardı. Doktorumuz ile ona nasıl yaklaşabileceğimizi öğrendik. Artık evde sorunsuz bir ergenimiz var. Hem biz hem de çocuğumuz huzurlu. İyi ki İstanbul Çocuk Psikiyatri diyorum.
V.A
Önceleri bu tür tedavilere karşı çok ön yargılıydım ama Rabbim sonsuz kere razı olsun, doktorumuzla tanıştıktan sonra bu ön yargım tamamen kırıldı, çocuğumuzla ilgili çok çok ciddi olumlu sonuçlar aldık. Gerçekten samimiyetle, tavsiye ediyorum. Hocam işinde gayet uzman. Teşhisi, yönlendirmeleri ve tedavi yöntemleri mükemmel. Herkese tavsiye ediyorum. Hocama da buradan tekrar selamlarımı, saygılarımı iletiyorum. Çocuklarınızın geleceği için mutlaka dikkat eksikliği, dikkat dağınıklığı veya hiperaktive bozukluğu sıkıntıları varsa mutlaka ama mutlaka hocamla tanışmanızı öneriyorum.
C.Y
Sürecin en başında tedavi alıp almama konusunda fazlasıyla kararsızdım. Böyle bi sürece başlamanın benim için faydalı olup olmayacağından emin değildim. Ama şuan diyorum ki iyi ki başlamışım. Ben bu sürece başlayalı 10 seans oldu ve Ömer beye ilk geldiğim kişiyle şuan dönüştüğüm kişi arasında büyük bi fark var. Ve şuan dönüştüğüm kişiden ve içimdeki potansiyeli zamanla ortaya çıkarıyor oluşumdan çok mutluyum. Kendi aşamadığım şeyleri aşmamda bana çok büyük katkıları oldu. Konumu rahattı. Randevu saatlerinde herhangi bi aksama olmadı. İletişim konusunda da profesyonelce hareket edildi. Sonuç olarak bu süreçte kötü diyebileceğim herhangi bir şeyle karşılaşmadım. Benim için son derece güzel ilerleyen bi süreçti ve hala devam ediyorum. Elimde olsa hiç bırakmam 🙂
K.N
Bir kere gelmiş olmamıza rağmen tüm detayıyla bizimle ilgilenen saat kavramı asla olmayan özellikle söylüyorum cünkü bir saat diye konusmustuk öncesinde nerdeyse 1.30 saatten fazla ilgilendi ömer bey bizimle cıkarken de gerçekten ücret için çalışmış olsaydı mutlaka gelin derdi ki ne zaman danısmak için isterseniz gelin dedi kendisi devamlılık gerektirecek bir durum yok diye ekledi biz cok memnun kaldık ne zaman danısmak istersek yine kendisini tercih edeceğiz bir kez daha teşekkür ederiz kendisine.
P.S
Doktorumuzla çok güzel bir süreç geçirdik. Çocuklarla iletişimi gerçekten çok güçlü, harika bir dinleyici ve onların dünyasını, duygularını,davranışlarını çok iyi yorumluyor. Aklımızdaki tüm soruları içtenlikle yanıtladı ve her seans çok verimli geçti. Oğlum her randevuya istekle ve mutlu bir şekilde gitti, bu da onun güven veren yaklaşımını gösteriyor. Süreç boyunca farkındalıklarımı artırdı; bazen hayat içinde çok basit görünen şeylerin çocuklar için ne kadar büyük anlam taşıdığını fark etmemi sağladı. Kendisinin ilgisi, sabrı ve rehberliği harika!
T-S
Rehber öğretmenin tavsiyesiyle gittik. Dehb olan oğlum için gittik. İlk gittiğimizde çok belirsizlik içindeydik. Kaos durumundaydık. Kendisi çocuğumuzun teşhisini koydu. Neler yapmamız gerektiğini söyledi. Bize çok güzel rehberlik etti.
Sadece çocuk odaklı değil, aynı zamanda tedavi sürecinde anne babanın da psikolojisini önemsemesi çok değerliydi.
Dehb li çocuklara bakış açısı çok güzel. Her çocuğun özel olduğu, illaki bir etiket takılmaması gerektiği, çocuğun iyi olması için önce anne babanın sakin ve huzurlu olması gerektiği gibi bir çok konuda bizi uyandırdı. Her sıkıştığımızda uzaktan da olsa cevap verdi bilgilendirdi. Kesinlikle tavsiye ederim hocamızı..