Kekemelik Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

Kekemelik Nedir?

Kekemelik, çocuklarda hem konuşmayı hem de yaşıtlarıyla iletişim kurmayı zorlaştıran bir psikososyal ya da gelişimsel bozukluk türüdür. Konuşurken belli bir ahengi yakalamayı engeller, heceleri ve sesleri tekrar ederek ya da uzatarak konuşmaya sebep olur. Bir çeşit konuşma bozukluğu olan kekemelik, psikolojik travma, gelişimsel gerilik, stres ve kaygı nedeniyle de oluşabilir.

Kekemelik Neden Olur?

Kekemeliğin nedenleri sadece psikolojik kökenli değildir. Nörolojik etkenler, duygusal stres, konuşma kaslarının gelişmemesi, nefes almada zorluklar, dil gelişiminin geriliği gibi nedenler kekemeliğe yol açabilir. Psikolojik travmalar da kekemeliğe neden olabilir. Daha geniş bir pencereden bakmak gerekirse kekemelik neden olur? Kekemeliğin kesin bir nedeni yoktur. Olası nedenleri arasında ise fiziksel ve psikolojik faktörler bir aradadır.

Kekemelik Türleri Nelerdir?

Kekemelik, genel olarak bir konuşma bozukluğu şeklinde değerlendirilse de birden çok türü bulunur. Kekemelik türleri arasında gelişimsel, kalıcı, edinilmiş kekemelik yer alır. Gelişimsel kekemelik, çocuklarda konuşmayı öğrenme sürecinde ortaya çıkar. Bu kekemelik türünün nedeni, beynin konuşma planlamasında ve motor kontrolünde yaşanan geçici aksaklıklardır.

Kalıcı kekemelik, yetişkinlik sürecine kadar devam eden uzun süreli bir konuşma bozukluğudur. Edinilmiş kekemelik ise beyni etkileyen problemler, fiziksel travmalar nedeniyle oluşan konuşma bozukluğu türüdür.

Edinilmiş kekemeliğin iki çeşidi bulunur. Bunlardan ilki nörojenik kekemeliktir. Nörojenik kekemelikte beynin inme, tümör, Parkinson, ASL gibi nörolojik nedenlerle hasar alması söz konusudur. Nörojenik kekemelikte çocuk, sesleri ve heceleri tekrar eder. Duraksayarak konuşur. Konuşma sırasında bilinci yerindedir, ama konuşmanın seyrini kontrol etmekte zorlanır. Bu kekemelik türü konuşma terapisine kısıtlı oranda yanıt verir.

Psikojenik kekemelik, duygusal travmalarla tetiklenen ve ani başlayabilen konuşma bozukluğudur. Konuşurken çocuk, mantıksız yerlerde duraksamalar yapar. Vurgular ve tonlamalar mantıklı değildir. Psikolojik tedaviye yanıt verme ihtimali yüksektir.

Kekemelik Belirtileri Nelerdir? Erken Dönemde Nasıl Fark Edilir?

Kekemelik belirtileri arasında sesleri uzatarak konuşmak, yanlış vurgu ve tonlama, heceleri tekrar etme gibi durumlar yer alır. Bazı sesleri yutma ve tam çıkaramama bazı sesleri boğuk şekilde çıkarma da kekemelikte görülebilen durumlar arasında yer alır. Kekemelik, çocukların konuşmakta zorlandığı bir rahatsızlık türüdür. Çocuğun akıcı konuşamaması, konuşurken tutukluk yaşaması, bazı heceleri çıkarmakta zorlanması, kekemeliğin belirtileri arasında yer alır.

Kekemelik Nasıl Teşhis Edilir?

Kekemelik teşhisini, çocuk psikolojisi alanında uzman kişiler yapabilir. Yapılan kekemelik testi neticesinde çocuğun kekeme olup olmadığı anlaşılabilir. Bazı durumlarda ise ekstra tetkikler yapılması gerekebilir. Sorun psikolojik kökenli değilse nörolojik araştırmalar yapılması da gerekir.

Kekemelik Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kekemelik tedavisi, bilişsel davranışçı terapi, nefes egzersizleri, sesli okuma egzersizleri aracılığıyla yapılır. Kekemeliğe iyi gelen yöntemler arasında konuşma egzersizleri önemli bir yerdedir. Psikolojik kökenli kekemelikler için psikoterapi ve konuşmayı destekleyici egzersizler bir arada uygulanır.

Kekemelik Nasıl Geçer?

Kekemelik, akıcı konuşmayı engelleyen ve çocuğun iletişim kurmasını zorlaştıran önemli bir durumdur. Bu konuşma bozukluğu çocuğun psikolojisini de kötü etkiler. Çocuğun konuşmasını ve kendini ifade etmesini zorlaştıran kekemelik nasıl geçer? Klinik psikolog ve dil konuşma terapisti tarafından uygulanan multidisipliner tedaviler neticesinde kekemeliğin geçmesi mümkündür.

Kekemelikte En Etkili Konuşma Terapileri Hangileri?

Logopedi, dil gelişimi ve iletişim problemleriyle ilgilenen alanlardan arasındadır. Akıcılık terapisi, ses terapisi gibi pratiklerin uygulanması yoluyla konuşmayı iyileştirmeye katkı sağlar. Dil terapisi, akıcılık bozukluğu ve dil öğrenme zorluğu bulunan çocuklar için uygulanan terapilerden bir tanesidir. Kekemeliğe iyi gelen bu yöntemler aracılığıyla çocuğun konuşması günden güne düzelebilir.

Kekemelik İçin Kullanılan Yeni Nesil Dijital Tedaviler

Kekemelik için kullanılan tedaviler arasında terapiler önemli bir yerdedir. Kekemelik konuşma terapisinde uygulanabilecek yapay zekâ destekli yeni teknolojiler mevcuttur. Dil ve konuşma terapisti ya da psikolog, yönlendirmesiyle gecikmeli geri bildirim sistemleri, beyin uyarımı teknolojileri, mobil uygulamalar, biofeedback teknolojileri kullanılarak konuşmanın süreç içinde düzelmesi sağlanabilir.

Kekemelik konuşma terapisinde, gecikmeli geri bildirim sistemleri çocuğun kulaklık yardımıyla söylediklerini birkaç saniye gecikmeli olarak duymasını sağlar. Bu sistem aracılığıyla yapılan egzersizler konuşmayı etkili bir şekilde düzeltmeyi amaçlar. Beyne hafif elektrik akımları verilerek konuşma merkezinin uyarıldığı beyin uyarım teknolojileri, konuşmayı destekleyici deneysel yöntemler arasındadır. Sanal gerçeklik uygulamaları da çocuğun konuşma stresini azaltmaya, kekemeliği zaman içinde geçirmeye yardımcı sistemlerden bir tanesidir.

Mobil uygulamalar ve yapay zekâ destekli sistemler ise çeşitli konuşma cihazları aracılığıyla takip edebileceğiniz basit alıştırmaları içerir. Günlük konuşma alıştırmaları yapmanıza yardım eder. Uygulama üzerinden çalışma yapıldığı için hatırlatıcı ve geri bildirim gibi özelliklerle düzenli çalışmayı destekler.

Akıcılık bozukluğunu gidermek için nefes egzersizi yapmak, diksiyonu düzeltir. Çocuğun sesleri daha rahat çıkarmasına yardım eder. Sözcükleri daha düzgün bir hale getirmek için yavaş konuşma alıştırmaları yapmak, etkili çözümler elde etmenize yardım eder. Çocuğu konuşması konusunda zorlamadan, sabırla ve düzenli egzersizlerle akıcılık bozukluklularının giderilmesine yardım edebilirsiniz.

Çocuklarda Kekemelik Nasıl Yönetilmeli?

Çocuklarda kekemelik, onların günlük yaşamını zorlaştıran, konuşmalarını büyük oranda etkileyen akıcılık bozukluklarından bir tanesidir. Bu durum, fark edildiği anda tıbbi destek ihmal edilmemelidir. Psikolojik ve fiziksel etkenleri tespit ettikten sonra konuşmayı etkileyen durumları düzeltmek için nörolojik ve psikolojik araştırmalar yapılmalıdır.

Sorun psikolojikse bilişsel davranışçı terapi yoluyla daha rahat çözülebilir. Fiziksel nedenler söz konusuysa çocuğun konuşmasını etkileyen faktörlerin doğru tespit edilmesi önemlidir. Fiziksel müdahale gerekip gerekmediği anlaşılmalıdır. Sonrasında hem davranışçı terapi hem de konuşmayı destekleyici egzersizler aracılığıyla çocuğun kendini sözel olarak daha doğru ifade etmesi sağlanabilir. Tedavi sürecinin olumlu sonuç vermesinde aile desteği en önemli faktörlerden bir tanesidir. Tedavi protokolüne uygun hareket ederek çocuğu acele ettirmeden, alıştırmalarını düzenli yapması için onu teşvik ederek bu süreci yönetebilirsiniz.

Kekemeliğe Ne İyi Gelir?

Kekemeliğe iyi gelen şeylerin başında çocuğun kendini iyi hissetmesi yer alır. Fiziki olarak iyi gelebilecek olan uygulamalar arasında ise dil ve konuşma terapileri; şarkı söyleme, yavaş konuşma gibi günlük pratikler öne çıkar. Çocuklarda kekemeliğe iyi gelen şeyler arasında ebeveyn eşliğinde egzersiz ve klinik izlem önemli bir yere sahiptir. Yavaşlatılmış ritmik konuşmalar, gevşeme egzersizleri, kafein tüketimini azaltmak, destek gruplarına katılmak da kekemeliğe iyi gelen yardımcı faktörler arasındadır.

Kekemelik Hakkında Sık Sorulan Sorular

Kekemeliğin kalıcı olarak düzelmesinin yolu nedir?

Kekemeliğin kalıcı olarak düzelmesini sağlayabilecek olan ilk şey, onun erken teşhis edilmesidir. Nörolojik ve kalıcı bir beyin hasarı nedeniyle oluşmadıysa, psikolojik kökenli kekemelik problemleri doğru terapi (çocuk psikoterapisi ve dil konuşma terapisi) sayesinde giderilebilir.

Kekemelik Yalanları Nelerdir? (Doğru Bilinen Yanlışlar)

Kekemelik bazı çevrelerce zekâ geriliğinin bir sonucu ya da doğrudan zeka geriliği olarak görülebilir. Bu son derece yanlış bir inançtır. Kekemeliğe neden olan bazı nörolojik ve psikolojik sebepler söz konusudur. Bu çocuklar aslında göründüğünden daha zekidir.

Kekemeliğin tek başına psikolojik bir rahatsızlık olduğunun düşünülmesi de yanlıştır. Genetik, nörolojik ya da motor fonksiyonlardaki bozukluklar nedeniyle ortaya çıkabilen bir rahatsızlık türüdür.

Kekemeliğin taklit yoluyla bulaşacağını zannetmek de büyük bir yanılgıdır. Kekemeliğin taklit edilmesi, bu problemi yaşayan kişiyi kırmaya yol açabilir. Bulaşıcı bir durum değildir.

Çocuğu sürekli yavaş konuşması ya da tekrar etmesi için teşvik etmek gerektiği düşüncesi de yanlıştır. Konuşması sırasında çocuğun rahat hissetmesini sağlamak önemlidir. Egzersiz yaparken tekrar etmesini ve yavaş konuşmasını söyleyebilirsiniz. Sürekli bu şekilde yönlendirmeler yapmak, çocuğun konuşmak istememesine yol açabilir.

Kekeme bireylerin topluluk önünde konuşamayacağı inancı da yanlıştır. Doğru eğitimle ve destekle kekeme çocuklar bu problemin üstesinden gelebilirler. Ritmik konuşma teknikleri sayesinde topluluk önünde de konuşabilir hale gelirler.

Kekemeliğin tedavi edilemeyeceği düşüncesi bu konuda doğru sanılan bir başka yanlıştır. Uygun tedavi yöntemi tercih edildiğinde kekemelik tamamen ya da kısmen düzelebilir.

Kekemelik Neden Düzelmez?

Kalıcı bir nörolojik problem varsa kekemelik kalıcı hale gelmiş olabilir. Fiziksel bir problem olmamasına rağmen çocuğun kekemeliği düzelmiyorsa çevresel ve psikolojik etkenlerin değerlendirilmesi gerekir. Belki bir çocuk psikiyatristine göstermeniz gibi..

Kekemeliğin İyileşme Sürecini Baltalayan Baş Düşmanı Hastalık Hangisi?

Kekemelik, anksiyete ve stres arttığında daha belirgin hale gelen bir motor gelişim bozukluğudur. Stres ve kaygı, bu durumu tetikleyerek konuşmayı daha fazla bozabilir. Kas hastalıkları, nörolojik hastalıklar, geniz eti, bademciklerin olması gerekenden daha büyük olması kekemeliğin iyileşmesini engelleyen durumlar arasındadır. Nefes alma problemleri, ağız, diş ve dudak yapısındaki problemler de kekemeliğe yol açabilen nedenler arasında yer alır.

Çocuğunuzda kekemelik belirtileri görüyorsanız, geç kalmadan ilgili tetkikleri yaptırmalı, gerekli psikolojik ve psikiyatrik desteği almayı ihmal etmemelisiniz.