Çocuklarda Ağlama Krizi

Çocuklarda Ağlama Krizi Nedir?

Çocuklarda ağlama krizi, ben de buradayım, beni de görün, mesajıdır. Bebeklikten çocukluğa geçiş sürecinde kendini yeni ifade etmeye başlayan çocuklar, alışık olduklarından farklı bir düzeni kabul etmede zorlanırlar. Bunun bir süreç olduğunu ve sabırlı olmanız gerektiğini unutmamalısınız. Bu durumda kendi duygusal düzenleme mekanizmanızı devreye sokmalı, bu duruma sabretmek zor olsa da kendinizi kontrol etmelisiniz. Çocuğunuzun anlamlandıramadığı yeni bir sürece adım attığını hatırlamalısınız.

Konuşmadan önce her şeyi yaptırmasının tek yolu ağlamasıydı. O, bildiği tek yoldu. Şimdi ise ona farklı şekilde davranmasını söylüyorsunuz. Bu da çocuğunuzun biraz korkmasına ve önceden ağlayarak yaptırdığı şeyleri şimdi neden yaptıramadığı konusunda kafa karışıklığı yaşamasına yol açar. Diğer taraftan çocuk bir şekilde ayrılık kaygısı yaşıyorsa anne ya da baba işe giderken evden başka bir yere giderken ağlama krizi meydana gelebilir.

Çocuğunuzla etkili bir iletişim kurmalı, işe gitmenizi istemiyorsa ona neden işe gitmeniz gerektiğini ve sonrasında tekrar eve geleceğinizi anlatmalısınız. Çocuklar, küçük yaşlarda terk edilme korkusu ve kaygısı yaşayabilirler. Günün belli saatlerinde bile olsa yanlarından ayrılmanızı istemeyebilirler.

Çocuklarınızın da birer birey olduğunu ve dünyayı keşfetme sürecinde sizin rehberliğinize ihtiyaç duyduklarını unutmamalısınız. Duygusal gelişim sürecinde çokça empati yaparak ve iletişim eksikliğinden kaynaklanan korkuyu ve öfkeyi ortadan kaldırarak çocuğunuzun sakinleşmesine yardım edebilirsiniz.

Ağlama Krizinin Yaygın Nedenleri

Ağlama krizinin nedenleri, çocuğunuzun yaşına göre olduğu kadar onun duygu dünyasına ve zorlandığı konulara göre de değişebilir. Şu soruların yanıtları size çocuklarda ağlama krizi konusunda daha net bir fikir edinme şansı verebilir:

1. Çocuğunuz herhangi bir sebepten dolayı uyku bozuklukları yaşıyor mu?
Buna dikkat etmelisiniz. Gece uykusunu alamamış çocukların gün içinde huzursuz olmaları muhtemeldir. Onları uykudan alıkoyan bir problem olup olmadığını tespit etmelisiniz.

2. Gece korkusu yaşıyor mu?
Yaşıyorsa bu da uyku kalitesini bozarak çocuğunuzun ihtiyacı olan dinlenme süresini tamamlayamamasına neden olur. Yaşanan bu duruma karşılık çocuk psikoloğundan ve psikiyatristinden destek alabilirsiniz.

3. Yaşadığı fiziksel ağrı var mı?
Diş çıkarma döneminde olabilir. Kulak ya da boğaz ağrısı yaşıyor olabilir. Çocuğunuz bu fiziksel sıkıntılardan en az birinden muzdarip ise hem size hem de ona gece uykuları haram olabilir.

Çocuğunuzla ilişkiniz nasıl?
Ebeveyn-çocuk ilişkisi de yaşanan ağlama krizlerini tetikleyebilir. Sürekli olarak ağladığı için dediğini yaparsanız çocuk, ağlamayı size karşı bir silah olarak kullanmaya başlayabilir. Onun özgüvenini kırmadan her istediğinin olmayacağını, özellikle de ağlayarak istediğini yaptıramayacağını anlatmalısınız. Kriz anlarında ağlamasına biraz tahammül ederek sinirlenmeden, bu anın geçmesini bekleyebilirsiniz.

Yakın zamanda sosyal çevre değişikliği yaptınız mı?
Yaptıysanız bu durum, çocuk için bir kriz faktörüne dönüşmüş olabilir. Böyle davranmasındaki nedeni anlamaya çalışabilirsiniz.

2 Yaş Sendromu ve Ağlama Krizi Arasındaki Bağlantı

İki yaş çocuk için hayatında farklı bir dönemin başlangıcıdır. Bebeğin memeden kesildiği, kendini ispat etmek istediği, “Hayır!” deme isteğinin başladığı zamanlardır. Bu dönemde pek çok çocuk, 2 yaş sendromu yaşayabilir. Kendini ispat etme çabasını aşırı baskılamadan, öfkelenmeden anlayışlı bir yaklaşım sergilemeniz gerekir. Yaşanan değişimleri algılama süreci çocuk için bazen kaygı sebebidir.

Kafasını duvara vurma, inat etme gibi davranışlar iki yaş sendromu belirtileri arasında yer alır. İştahta azalma, yüksek sesle bağırma ve çığlık atma gibi davranışlar da belirtilere dâhildir. Çocuklarda duygusal gelişim döneminde iki yaş sendromu bazen sancılı bir süreci kapsar. Bu süreçte çocuk aslında ebeveynlerin tavrıyla şekillenen davranışlar geliştirir. Anneye ve babaya istediğini ne kadar yaptırabildiğini anlamaya çalışır.

Bağlanma teorisine göre çocuk, ağlamayı istediğini yaptırmanın bir aracı olarak kullanır. Bu dönem aynı zamanda duygusal zekâ gelişimi açısından da önemlidir. Ebeveynler, bu süreçte sabırla ve doğru iletişimle çocuğun zamanla kendi isteklerini daha doğru şekilde dile getirmesine yardım edebilir.

Kriz Anında Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

Kriz anında yapılması ve yapılmaması gerekenler, çocuğun sağlıklı bir kişilik gelişimi yaşamasında etkilidir. Ağlama krizi sırasında anneler ve babalar sakin kalmalıdır. Bunun dışında yapılması gerekenler şunlardır:

1. Sınır Koyma ve Sakin Kalma: Sınır koyma konusunda net olmanız gerekir. Bunu yapabilmek için çocuk ne kadar şiddetli bir ağlama krizine girerse girsin, hayır dediğiniz şeyi yapmamalısınız. Onu sakin kalarak gözlemlemelisiniz. Bir süre sonra ağlaması bittiğinde onunla sakin bir ses tonuyla konuşmalısınız. Konuştuğunuzda ağlamaya tekrar başlarsa konuşmayı bırakarak yeniden sakinleşmesini bekleyebilirsiniz.

2. Anlayış Gösterme ve Doğru İletişim: İfade edilemeyen ihtiyaçları nasıl daha doğru ifade edebileceğini ona gösterebilirsiniz. Çocukla doğru iletişim kurarak, sakin ve etkili bir tonda konuştuğunuzda zamanla onun da kendini ifade etmek için sizinle konuşma davranışı artış gösterir. Bunun bir süreç olduğunu ve ağlama krizlerini aslında çocuğun ifade edemediği ihtiyaçlarının bir dışavurumu olarak değerlendirebilirsiniz.

3. Örnek Ebeveynlik: Çocuğunuzla sadece kriz anlarından sonra değil, günlük yaşamda da konuşarak onun da sizinle daha fazla iletişim kurmasına yardım edebilirsiniz. Onun anlayabileceği konularda düşüncelerini geliştirmesine yardım edebilecek sohbetler yapabilirsiniz. Yaşına uygun kitaplar okuyabilir, birlikte tekerleme söyleyebilir, taklit oyunları oynayabilirsiniz. Bütün bunlar çocuğun kendini ifade etme becerilerini destekler.

Ağlama krizi anında yapılmaması gerekenler:

1. Azarlamak: Çocuk ağlama krizine girdiğinde onu azarlamak, ağlamasını daha da şiddetlendirebilir. Çocuğun kendini stres içinde ve güvensiz hissetmesine yol açabilir. Bu durum, sağlıklı bir ebeveyn çocuk ilişkisi geliştirmenize engel olur. Sizinle sürekli rekabet halinde olmasına neden olabilir.

2. Ağladığı İçin Her Şeye Evet Demek: Çocuk ağladığı zaman istediği her şeyi sadece susması için yaparsanız, bunu size karşı her zaman kullanabilir. İlerleyen süreçte herkesin kendi istediği şeyleri yapması gerektiği fikrine kapılabilir. Çeşitli davranış bozuklukları geliştirebilir.

3. Kurallarınızı Esnetmek: Normalde her zaman uyduğunuz kurallara ağlama krizi anına ya da başkalarının yanında bağlı kalmazsanız çocuk bunu size karşı bir manipülasyon aracı olarak kullanabilir. Çocuklarınız ne kadar masum ve tatlı varlıklar olsa da onların iyiliği için hangi ortamda olursanız olun, ağlayarak bir şeyi elde edebilecekleri fikrine kapılmalarına izin vermemelisiniz.

4. Küsmek: Çocuk ağladığı zaman küsme davranışı göstermek, onun yalnız ve güvensiz hissetmesine yol açar. Bu durumda çocuk ilerleyen süreçte ağlasam bile duygularım yok sayılıyor, düşüncesine kapılabilir. Sizinle dertleşmesi gereken anlarda bile içine dönebilir. Bu durum, aile içinde kopuk bir iletişim yaşamanıza yol açar.

Çocuğun Kendini Yere Atması veya Etrafa Zarar Vermesi

Çocuk dediğini yaptırmak için her yolu deneyebilir. Bu konuda istikrarlı olmalı, bazen sinirinizi bozsa bile şiddet davranışı sergilememelisiniz. Çocuk sizin sınırlarınızı test eder. Bu onun dış dünyayı ve size neyi, ne kadar, ne yolla yaptırabileceğini anlamasının yoludur. Sağlıklı bir psikolojik gelişim süreci ve pozitif disiplin için bu noktada dengede kalmanız gerekir. Duygusal patlama anlarını sabırla karşılayın. Sabır ve tutarlılık zaman içinde çocuğun bu inatlaşma halini kırmasını sağlar. Bu davranışları sergilerken kendine zarar vermemesine dikkat etmelisiniz.

Sakinleştiği anda onunla konuşarak ağlamasına gerek olmadığını, ağlamak yerine konuşarak anlaşabileceğinizi anlatabilirsiniz. Bazı şeylerin ise ne kadar istese de olmayabileceğini güzellikle ifade edebilirsiniz. Çocuklar küçükken haz odaklı oldukları için her istediklerinin olmayacağını anlamaları en başta onlar için zordur. Çocukla geçireceğiniz zamanlarda ona karşı açık olmak, sizi anlamasını sağlar.

Her gün parka gidiyorsanız o gün hasta olduğunuz için onu götüremeyecekseniz bu konuyu ona açıklayabilirsiniz. Onun anlayabileceği şekilde ve neyi neden yapamayacağınızı anlattığınızda çocuğunuz sizi anlayacaktır. Bazen anlatmanıza rağmen yapmak istediği şey konusunda diretebilir. Bu konuda sakin kalmalı ve onun da sakinleşmesini beklemelisiniz.

Ebeveynin Soğukkanlı Kalması İçin Uygulanabilir Stratejiler

Çocukların çok yüksek sesle ağlaması bazen gerçekten sabrınızı zorlayabilir. Bu duruma sabredebilmek için nefes çalışmaları gibi belli sakinleştirme tekniklerinden yararlanabilirsiniz. Ağlama krizi sizi çok zorluyorsa bir uzmandan destek alarak nasıl davranacağınız konusunda daha net bir yol haritası çizebilirsiniz. Ağladığı zaman koşup hemen çocuğunuzun yanına gitmeyip biraz sakinleşmesini bekleyebilirsiniz. Çocuğunuz sizin davranışlarınızı gözlemleyerek ağlamasının sizin üzerinizde bir davranış değişikliğine yol açmayacağını anlar. Çocuğun dediğini yapmaya yönelik verilen ebeveyn tepkisi, bu noktada onu daha manipülatif olması için destekler. Bu tamamen iletişimsiz kalarak çocuğu yalnız hissettirme şeklinde de olmamalıdır. İletişim eksikliği söz konusu olduğunda çocuğunuz kendini yalnız hissedebilir ve duygularının önemsenmediği hissine kapılabilir. Kriz anlarında sakin kalıp çocuk sakinken iletişimde olmak, ona öfkenin işe yaramayacağı mesajını vermenize yardımcı olur.

Kriz Sonrası Duygusal Bağ Nasıl Kurulur?

Kriz sonrasında çocukla sarılabilir ve ona neyi neden yapmaması gerektiğini sakince anlatabilirsiniz. Sarılmak çocuğun kendini güvende hissetmesine ve sakinleşmesine yardım eder. Hem konuşmak hem de temas etmek, daha fazla etki yaratır. Çocuğunuza konuşarak iletişim kurabileceğinizi, bazen sabretmesi gerektiğini, ona günlük hayatın içinden örnekler vererek açıklayabilirsiniz. İşe neden gitmeniz gerektiğini, neden her istediğinde dışarı çıkamayacağınızı anlatarak çocuğunuzun zamanla sizi anlamaya başladığını görebilirsiniz.

Ağlama Krizleri Ne Zaman Uzman Müdahalesi Gerektirir?

Çocuğunuz, kardeş kıskançlığı da yaşıyorsa; kardeşine, kendisine ve çevreye zarar verme eğilimindeyse bir uzman yardımı almaya başlayabilirsiniz. Ağlama krizlerinin ne zaman son bulacağını merak ediyor olabilirsiniz. Çocuklarda ağlama krizi nasıl geçer? Her çocuk için bu süre farklılık gösterebilir. Ona karşı sabırlı yaklaşırsanız, evde sakin bir tavır olduğu sürece çocuk da zamanla bu sakinliği benimsemeye başlar.

Bebeklikten çocukluğa geçiş sürecinde kendini ifade etme konusunda yaşadığı zorluktan dolayı çocuklar biraz rehberliğe ihtiyaç duyarlar. Biraz da sabırlı olmanız gerekir. Bu süreci iyi bir şekilde yönetebilirseniz onlara sağlam bir karakter inşa etmeleri konusunda iyi bir rol model olabilirsiniz.

Çocuğun Duygularını Tanımasına Yardımcı Olma Yolları

Çocuklar haz odaklı oldukları için istedikleri şeyin hemen olmasını beklerler. Henüz hazzı ertelemeyi bilmedikleri için bazen bunu onlara anlatmak zor gibi görünebilir. İstedikleri olmadığında öfke yaşayabilirler. Bu öfke onların yüksek sesle ağlamasına, bağırmasına neden olabilir. Çocuğun kendi duygularını tanıması ve ifade etmesi için sözlü iletişim diline geçiş sürecinde sanatsal faaliyetler katkı sağlayabilir.

Ondan resim yapmasını isteyebilirsiniz. Yaptıkları resimlere karşılık onları cesaretlendirerek ve bazen de çizdiği sembolleri anlamaya çalışarak duygu dünyalarını keşfedebilirsiniz. İfade ettikleri duyguları anlayarak olumsuz olanları bertaraf etmeleri, enerjilerini boşaltmaları için alternatif yollar sunarak destek olabilirsiniz. Hiçbir zaman çizdikleri şeyler ya da hissettikleri duygular için onları suçlu hissettirmemelisiniz. Bu onlarda özgüven kaybına, kendine karşı olumsuz inançlar geliştirmeye neden olabilir.

Bazen duygularını yönetmekte zorlanan çocukların sebepsiz yere ağladığını da görebilirsiniz. Bu durumda sebepsiz ağlayan çocuğa nasıl davranmalı? Onları anlamaya çalışmalısınız. Neden ağladığını sorabilirsiniz. Ağlamadan konuşmasının mümkün olduğunu anlatabilirsiniz. Ağlamazsa söylediklerinin daha anlaşılır olacağını ifade edebilirsiniz.

Pozitif Disiplin Yaklaşımları ile Ağlama Krizlerini Azaltmak

Yüksek sesle bağırmak ve küsmek gibi negatif geri bildirimler yerine çocuğu destekleyici bir tutum içinde olmak, ağlama krizlerini azaltmaya yardımcıdır. Sarılmak, çocuğunuza onu sevdiğinizi söylemek, onu duygusal yönden desteklemek, becerilerini takdir etmek gibi pozitif disiplin yaklaşımları çocuklarınızın negatif duygular geliştirmesini azaltabilir. Sabır ve tutarlılık sayesinde çocuklarınıza ceza vermeden de gerekli sınırları koyabilir, disipline olmalarını sağlayabilirsiniz. Bunu gören çocuklar, ağlama davranışlarını azaltarak sizinle daha fazla konuşmaya başlayabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Çocuklar durduk yere neden ağlar?

Çocuklar, bazen size göre anlamsız bir şekilde ağlayabilir. Ağlama krizi, sizin için durduk yere başlamış bir eylem gibi görünür. İşin aslı ise çocuğun yönetmekte zorlandığı bir duygunun dışavurumudur. Bu durumda gerekli anlayışı ve sabrı göstererek ağlama krizi bittiğinde ona sarılarak, konuşarak bu süreci yönetebilirsiniz.

Gece ağlayan çocuk neden ağlar?

Çocuklar gece yatmadan önce ağlıyorsa belki rüyalarında sık kabus görmeleri, anneden ayrı uyumak istememeleri gibi nedenler söz konusu olabilir. Çocuk uykusundan ağlayarak uyanıyorsa kabus görmüş ya da gece terörü yaşıyor olabilir.

3 yaşındaki çocuk neden ağlar?

Üç yaşındaki çocuklar da hala duygularını ifade etme açısından bir geçiş sürecindedir. Bezden ayrılma süreci, bedensel ağrılar, diş çıkarma gibi nedenler çocuğun ağlamasına neden olabilir.